Zaburzeniami integracji sensorycznej nazwiemy wszelkie nieprawidłowości w działaniu układu nerwowego, które dotyczy przede wszystkim sposobów organizacji i interpretacji bodźców zmysłowych. I choć zaburzenia SI mogą objawiać się w różny sposób, to warto pamiętać, że ich terapia i możliwie jak najwcześniejsze zidentyfikowanie pozwoli zminimalizować zaburzenia przetwarzania sensorycznego. Sprawdź, jakie są objawy zaburzeń integracji sensorycznej oraz czy są sprawdzone metody leczenia przy zaburzeniach integracji sensorycznej.

Spis treści

Integracja sensoryczna - co to?

Czym są zaburzenia SI?

Objawy zaburzeń integracji sensorycznej

W jakim wieku pojawiają się zaburzenia?

Jak rozpoznać zaburzenia integracji sensorycznej?

Przyczyny zaburzeń integracji sensorycznej

Zaburzenia integracji sensorycznej - objawy

Jak leczyć zaburzenia integracji sensorycznej?

Terapia SI

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej

Układ nerwowy a zaburzenia integracji sensorycznej

Podsumowanie - zaburzenia integracji sensorycznej

Integracja sensoryczna - co to?

Na samym początku warto sobie odpowiedzieć na pytanie, czym jest integracja sensoryczna. W ogólnym rozumieniu SI to zdolność naszego umysłu do porządkowania, rozumienia i interpretowania bodźców sensorycznych oraz informacji, które dostarczane są z otoczenia. Głównym odbiorcom tych bodźców są nasze zmysły. Ich działanie skupia się zarówno na bodźcach z zewnątrz, jak i tych, które płyną z ciała. Dzięki prawidłowo działającej integracji sensorycznej człowiek (także dziecko) może skuteczniej odbierać i rozumieć świat.

Musisz wiedzieć, że integracja sensoryczna obejmuje kilka ważnych w funkcjonowaniu aspektów. Przede wszystkim system:

• czuciowy (dotyk oraz czucie głębokie),

• wzrokowy,

• słuchowy,

• smakowy,

• węchowy

• oraz zmysł równowagi.

Taka uporządkowana struktura, która pozwala na identyfikowanie i organizację bodźców sensorycznych umożliwia sprawne i skuteczne funkcjonowanie w otoczeniu. Jednak czasami mają miejsce zaburzenia SI, które upośledzają prawidłowe działanie integracji sensorycznej.

Czym są zaburzenia SI?

Zastanawiasz się, co nazwiemy zaburzeniami integracji sensorycznej? Przede wszystkim jest to pewna dysfunkcja, czyli nieprawidłowe działanie w postrzeganiu i odbieraniu bodźców. Zaburzenia SI mogą dotyczyć wszystkich powyżej wymienionych systemów czuciowych.

Jednak niezależnie od tego, jak bardzo Ci się, wydaje, że doświadczane problemy są najpewniej zaburzeniami integracji sensorycznej konieczne jest wykonanie profesjonalnych badań, które umożliwią postawienie pełnej diagnozy.

Objawy zaburzeń integracji sensorycznej

Zaburzenia SI mogą prezentować się różnie. Dlatego czasami niektóre objawy zaburzeń SI są trudne do zdiagnozowania. Wśród najczęściej pojawiających się objawów możemy wyróżnić między innymi:

• zaburzenia mowy,

• problemy ze skupieniem się,

• nadpobudliwość emocjonalna,

• zaburzenia równowagi,

• zaburzenia zachowania (np. niezgrabność ruchowa, problemy z koordynacją).

Dzieci z zaburzeniami SI mają także trudności w nawiązywaniu relacji z rówieśnikami, mają problemy z pisaniem, czytaniem i rysowaniem.

Osoba zmagająca się z zaburzeniami SI może mieć problem także z wzmożoną lub obniżoną wrażliwością na bodźce zmysłowe, a także niską samooceną czy nadaktywnością (lub wręcz przeciwnie - obniżoną aktywność).

W jakim wieku pojawiają się zaburzenia?

Zaburzenia sensoryczne to problem, który dotyczy postrzegania własnego ciała poprzez zmysły. Korzystanie z zakresu wiedzy specjalistycznej pozwala postawić pewną diagnozę, która z kolei przekłada się na leczenie i terapię tych zaburzeń. Zastanawiasz się jednak, kiesy najczęściej występują zaburzenia SI?

Musisz wiedzieć, że problemy z integracją sensoryczną mogą pojawić się w różnym wieku. Nawet w okresie niemowlęcym. Jakie są symptomy tego zaburzenia? Przede wszystkim dziecko jest płaczliwe i marudne. Mogą pojawiać się także problemy ze snem, apetytem i bliskością. Warto obserwować rozwój dziecka i jego zachowania. To właśnie z informacji dostarczanych z takich obserwacji łatwiej jest postawić diagnozę i wdrożyć fachowe i skuteczne leczenie.

Jak rozpoznać zaburzenia integracji sensorycznej?

Ważną rolę w rozwoju dziecka pełni obecność bliskich, rodziców. Mogą oni nie tylko towarzyszyć dziecku, ale także obserwować rozwój mowy, pojawiające się trudności i dysfunkcje. Kontakt z dzieckiem od pierwszych jego chwil ma ogromny wpływ na jego późniejszy rozwój. Należy pamiętać, że w sytuacji gdy jakieś zachowania dziecka stają się niepokojące musisz niezwłocznie sięgnąć po fachową pomoc.

Musisz pamiętać, że rozwój zaburzeń integracji sensorycznej u dziecka może przebiegać w różny sposób. Dysfunkcje mogą przejawiać się jako trudności w rozwoju mowy, obniżona wrażliwość, czy nadwrażliwość dotykowa. Również niską samoocenę będziemy postrzegać w takich sytuacjach jako niepewność dotyczącą prawidłowego rozwoju.

W takich sytuacjach warto sięgać po fachową pomoc. Zwrócenie się do lekarzy lub fachowej literatury i czasopism (w szczególności medycznych) może pomóc zrozumieć i rozpoznać trudności, z jakimi zmaga się dziecko.

Przyczyny zaburzeń integracji sensorycznej

Zastanawiasz się, gdzie upatrywać się przyczyn tych trudności? Niestety, ale przyczyn rozwoju zaburzeń integracji sensorycznej jest bardzo wiele. I w każdym przypadku mogą one wiązać się z innym powodem. W przypadku jednego dziecka ważnym elementem będą choroby matki, podczas gdy dla drugiego - narażenie na substancje chemiczne. Przyczyn można doszukiwać się zarówno w przebiegu ciąży, jak i porodu czy późniejszych lat życia dziecka.

Przyczyny zaburzeń integracji sensorycznej to także wszelkie nałogi matki (głównie w czasie ciąży) lub późniejsza ekspozycja na działanie substancji szkodliwych. Chodzi tutaj między innymi o spożywanie alkoholu, palenie papierosów lub przyjmowanie innych używek niekorzystnie wpływających na zdrowie i funkcjonowanie dzieci.

Zaburzenia integracji sensorycznej - objawy

Jak już wiadomo, przyczyn nieprawidłowości porządkowania bodźców sensorycznych i rozumienia ich jest wiele. Tak samo jak jego przyczyn. Dlatego też, lista najczęściej pojawiających się symptomów jest długa i stale wzrasta. Musisz wiedzieć, że każdy przypadek, który zmaga się z trudnościami w zakresie integracji i rozumienia bodźców jest różny.

Musisz wiedzieć, że w przypadku zaburzeń SI mówimy o trzech rodzajach zaburzeń. Do tych trzech obszarów zaliczamy:

• zaburzenia ruchowe,

• zaburzenia modulacji sensorycznej,

• zaburzenia różnicowania sensorycznego.

Jednak wszystkie z nich uniemożliwiają prawidłową regulację i organizację bodźców sensorycznych. Osoby z zaburzeniami mogą nie lubić głośnych dźwięków, być nadwrażliwe na bodźce, może ich również dotyczyć niepewność grawitacyjna, a rozwój mowy może się opóźniać. Zwłaszcza dziecko może mieć trudność z zaakceptowaniem zwykłych czynności, jak obcinanie włosów, które inne dzieci traktują neutralnie. Takie problemy wymagają często terapii.

Jak leczyć zaburzenia integracji sensorycznej?

Zastanawiasz się, jak leczyć zaburzenia SI? Biorąc pod uwagę szeroki zakres objawów i przyczyn tego zaburzenia musisz wiedzieć, że kluczem do rozpoczęcia terapii i wybraniu właściwego leczenia jest wywiad diagnostyczny z opiekunami dziecka lub rodzicami. Dzięki temu możliwe jest pozyskanie możliwie jak najdokładniejszych i wartościowych dla leczenia wskazówek i informacji.

Musisz wiedzieć, że w terapii trudności tego rodzaju nie jest możliwe trzymanie się jednego, sztywnego schematu. Wszystko dlatego, że każdy przypadek jest inny. Dlatego terapeuta musi dopasować i modyfikować leczenie pod kątem każdego pacjenta. Indywidualne podejście sprawia, że terapia będzie o wiele bardziej skuteczna. Personalne podejście jest konieczne z uwagi na fakt, że pacjenci różnią się kombinacją i stopniem nasilenia objawów.

Terapia SI

Bardzo często wybieranym i podejmowanym działaniem jest terapie SI. Zastanawiasz się, czym ona jest? W prostych słowach jest to ogólnoprzyjęty zestaw aktywności (ćwiczeń i zadań), dzięki którym możliwe jest doświadczanie pewnych zachowań i reakcji sensorycznych. Takie działanie umożliwia poprawienie funkcjonowania w zakresie wrażeń zmysłowych i doświadczania bodźców.

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej

Zespół nadpobudliwości ruchowej, czyli ADHD, związany jest z deficytem uwagi. W przypadku tego zaburzenia najczęściej pojawiają się nadmierna ruchliwość, zaburzenia koncentracji uwagi i nadmierna impulsywność.

Układ nerwowy a zaburzenia integracji sensorycznej

Zaburzenia SI wiążą się z nieprawidłową pracą układu nerwowego. W takiej sytuacji układ nerwowy odbiera i organizuje w sposób nieprawidłowy bodźce zmysłowe i nieprawidłowo na nie reaguje (zarówno w sposób ruchowy, jak i emocjonalny). Nieprawidłowości dotyczą zarówno węchu, czucia i smaku, jak i także wzroku oraz słuchu.

Podsumowanie - zaburzenia integracji sensorycznej

Zaburzenia integracji sensorycznej to problem, który może dotyczyć zarówno dzieci, jak i dorosłych będących w normie intelektualnej, o dobrej aktywności fizycznej oraz dobrym zdrowiu. Ich objawy mogą być różne. Wdrożenie prawidłowo dobranego leczenia może poprawić funkcjonowanie. Musisz wiedzieć, że indywidualne podejście i stosowane terapie mają na celu polepszenie funkcjonowania i integrowania bodźców zmysłowych.